Φανέρωση του Θεού

Στην πρωτοχριστιανική Εκκλησία η εορτή των Χριστουγέννων εορταζό­ταν μαζί με την εορτή των Θεοφανείων στις 6 Ιανουαρίου. Πριν από τον κοινό εορτασμό υπήρχε επταήμερος νηστεία. Στις μέρες μας, καθώς εορτάζουμε ξεχωριστά τα Χριστούγεννα από τα Θεοφάνεια, έμεινε στην Εκκλησία μας μόνο η παραμονή των Θεοφανείων ως ημέρα νηστείας. Την ημέρα αυτή βαπτίζονταν όσοι ήθελαν να γίνουν νέα μέλη της Εκκλησίας μετά από μία μεγάλη περίοδο συστηματικής κατήχησης, γιατί με τη βάπτιση του Κυρίου από τον Ιωάννη τον Πρό­δρομο, ο Χριστός εγκαινίασε το Βάπτισμα της Εκκλησίας.
Η βάπτιση του Χριστού ονομάζεται Θεο­φάνεια, δηλαδή φανέρωση του Θεού. Είναι η φανέρωση του Τριαδικού Θεού, όπως το λέει το απολυτίκιο της εορτής: «Ἐν Ἰορδάνῃ βαπτιζο­μένου σου, Κύριε, ἡ τῆς Τριάδος ἐφανερώθη προσκύνησις». Έτσι και το βάπτισμα του κάθε πιστού είναι μια Τριαδική Θεοφάνεια. Χαρακτηριστικά, μας λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας πως με το άγιο βάπτισμα «ο Πατέρας μας ανέπλασε, από τον Υιό αναπλαστήκαμε και το Άγιο Πνεύμα μας ζωοποίησε». Διακρίνουμε την παρουσία του Θεού στην ολότητα της να ενεργεί δυναμικά πάνω στον άν­θρωπο κατά την ώρα της βαπτί­σεώς του, όπως δυναμικά φανε­ρώθηκε ο Τριαδικός Θεός όταν δημιούργησε τον άνθρωπο. Η βάπτιση είναι μία από τις ενδεί­ξεις της αγάπης και της τιμής που δείχνει ο Θεός για τον άνθρωπο. Ο Θεός δεν μας έκανε αγγέλους ή αρχαγγέλους αλλά μας έκανε κάτι ανώτερο αυτών: μας έκανε υιούς Θεού. Όπως στη Βάπτι­ση του Χριστού άνοιξαν οι ουρανοί και το Άγιο Πνεύμα στάθηκε επάνω Του, έτσι και στη δική μας βάπτιση ο Χριστός στέλνει το Άγιο Πνεύμα για να μας καλέσει στην ουράνια πατρίδα.
Της πατρίδας αυτής ήμαστε πολί­τες αλλά λόγω της παρακοής και της αποστασίας μας αρνούμαστε την πατρίδα μας και γινόμαστε μετανάστες σε έναν πικρό γήινο κόσμο. Ο Χριστός με το βάπτισμα και την επί γης ζωή Του αλλά κυρίως με το Σταυρικό θάνατο και την Ανά­στασή Του, μας άνοιξε τους ουρανούς και μας έδειξε την επιστροφή σε αυτή την ουράνια πολι­τεία. Όσο μεγάλο κι αν είναι, όμως, δεν αρκεί μόνο το βάπτισμα μας για την επιστροφή, γιατί είναι ένα δώρο. Αν εμείς πετάξουμε αυτό το δώρο, δεν θα μας ωφελή­σει. Αν δεν κάνουμε προσπάθεια να ζήσουμε πνευ­ματική και ενάρετη ζωή, να μάθουμε για το Θεό, θα παραμείνουμε χριστιανοί που απλά κάποτε βαπτιστήκαμε και θα καθησυχάζουμε τη συνείδησή μας εκτελώντας μερικά τυπικά θρησκευ­τικά καθήκοντα. Τι είναι η πνευματική και ενάρετη ζωή; Με δυο λόγια, είναι η ζωή της οποίας Κύριος είναι ο Θεός, η ζωή που δεν φωτίζεται από το υπερφίαλο «εγώ» και τις πενιχρές ανθρώπινες δυνάμεις αλλά η ζωή που φάρο φωτεινό και οδοδείκτη έχει το θέλημα του Θεού. Μακάρι με τα φετινά Θεοφάνεια να γίνει φανέρωση του Θεού και στην ψυχή μας. Μακάρι να γίνουν αφορμή για να αναζωογονή­σουμε τη σχέση μας με το Θεό, ο οποίος πάντοτε μας περιμένει για να ανοίξει πρόθυμα τις πατρικές του αγκάλες και να μας δεχθεί.